بورت یکی از ابزارهای آزمایشگاهی مهم است که در شیمی تجزیه استفاده میشود.
تعریف:
بورت لولهای شیشهای بلند و مدرج است که در انتهای پایین آن یک شیر قرار دارد تا بتوان مقدار دقیق مایع را کنترل و خارج کرد.
با استفاده از بورت میتوان مقدار مشخص و دقیقی از یک محلول را به محلول دیگر اضافه کرد.
کاربرد اصلی:
در تیتراسیون از بورت برای افزودن تدریجی محلول تیترکننده به محلول مورد آزمایش استفاده میشود تا نقطهی پایانی واکنش (نقطهی همارزی) مشخص شود.
بهعنوان مثال:
در تیتراسیون اسید–باز، از بورت برای افزودن تدریجی باز (مثل NaOH) به اسید (مثل HCl) استفاده میشود تا pH تغییر کند و اندیکاتور رنگ عوض کند.
اجزای بورت:
1. لولهی مدرج شیشهای: دارای تقسیمبندی (معمولاً ۰ تا ۵۰ میلیلیتر با دقت ۰٫۱ mL)
2. شیر یا پیچ انتهایی: برای کنترل جریان مایع
3. دهانهی بالا: برای پر کردن بورت با محلول
4. نگهدارنده (stand و گیره): برای ثابت نگهداشتن بورت در حالت عمودی
دقت بورت:
بورت یکی از دقیقترین ابزارهای اندازهگیری حجم مایع در آزمایشگاه است.
دقت آن معمولاً حدود ±0.05 میلیلیتر یا بهتر است.
اگر بخواهیم تصورش کنیم:
بورت شبیه یک سرنگ خیلی بلند و شیشهای با شیر در انتهایش است که روی پایه نصب میشود و از بالا با مایع پر میگردد.